Veel kinderen kijken uit naar hét moment: leren lezen! Een nieuwe wereld gaat open. Waar je eerst leerde van ‘horen zeggen’, krijg je nu de mogelijkheid om zelf nieuwe dingen te lezen, om je verbeelding te prikkelen, om je creativiteit te stimuleren. Schrijvers scheppen een wereld door het woord, zoals deze wereld ook geschapen is door het Woord.
Ik houd van leren. Het is toch geweldig om te zien hoe een klein kind leert lopen? Met vallen en opstaan! Wat kun je trots zijn als je kind een diploma haalt! Of het nu een veterstrikdiploma, een zwemdiploma, of een mastertitel is. Echter, een diploma is nooit een eindpunt, maar altijd een nieuw begin. Want zonder leren kun je niet leven, niet overleven.
Permanent leren is hét educatieve principe bij uitstek in de joodse traditie. Zodra je stopt met leren, dan begint het vergeten. Leren is onlosmakelijk verbonden met de schepping. Zoals de Schepper iets nieuws maakte, zo zijn zijn schepselen nieuws-gierig. Leergierigheid is het verlangen om iets nieuws te ontdekken. Leren is het luisteren naar verlangen!
Een leven lang leren wordt in het Hebreeuwse alfabet schitterend weergegeven met de letter lamed, ל. Het is de koning van de letter, omdat hij – zoals koning Saul – met kop en schouders boven alle andere uitsteekt. Alle letters van het Hebreeuwse alfabet hangen als het ware aan een bovenlijn. Alleen de lamed prikt er doorheen, reikt tot aan de hemel. Een prikstok. Dat is ook de betekenis van deze letter. Zoals de prikstok van een kamelendrijver. Het is een stimulans om door te gaan.
De lamed schrijf je (van links naar rechts) als למד – lamed-mem-dalet. Ze kunnen ook uitgesproken worden als Lamad, dat leren, studeren, inleven betekent. Als je limmééd zegt, dan bedoel je iemand iets aanleren. En een lamdaan is een geleerde. En om niet meer te noemen: talmoed is leer.
Na de lamed staan de mem en de dalet. Deze letters betekenen de deur (dalet) en water (mem). Ze symboliseren het uitgaan in de wereld (zoals je door de deur naar buiten gaat) en de reis door de tijd. Een levenslang leren is nodig om uit te gaan in de wereld en de tijd door te komen!
Maar wat is dan de zin van leren? De eerste keer dat het woord lamad in de Bijbel gebruikt wordt, staat in Deuteronomium 4:1. “Nu dan, Israël, hoor naar de inzettingen en de rechtsregels die ik u leer om te doen, – opdat ge zult leven en binnenkomen en beërven zult het land dat de ENE, de God van uw vaderen geeft aan u.” (Naardense Bijbel).
Leren is het luisteren naar verlangen. Leren is ook het verlangen naar luisteren! En verlangen zit in ons hart, in het Hebreeuws lev: לב – lamed-beth. Beth betekent huis. Zie je, verlangen is de prikstok in je huis. Verlangen is wat ons voortdrijft. Wat we leren, moet door ons hart heen gaan en ons aanzetten tot handelen. Handelen en wandelen volgens de inzettingen van de Eeuwige. Horen en gehoorzamen zijn een stelletje. Leren om te weten hoe je moet leven. Daarom gaf God Zijn geboden en inzettingen. Daarom sprak Jezus: Ik ben de Deur.
Om door de woestijn van het leven heen in het Beloofde land te komen. Want door de wereld gaat een Woord. En het drijft de mensen voort.